Historia sąsiadów – kraje Grupy Wyszehradzkiej we wzajemnych spojrzeniach i perspektywach

Neighbours history – Visegrad countries in mutual visions and perspectives

Zestaw materiałów edukacyjnych, 12 analiz historycznych i 28 praktycznych arkuszy pracy dla uczniów i nauczycieli to efekt trzyletniego projektu PANT, wspieranego dotacjami z Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego (IVF). Autorami poszczególnych rozdziałów na temat najnowszej historii państw Grupy Wyszehradzkiej są historycy, metodycy i nauczyciele z Czech, Polski, Słowacji i Węgier.

Celem autorów projektu było stworzenie nowoczesnego, atrakcyjnego i łatwo dostępnego zestawu materiałów do nauczania historii państw Grupy Wyszehradzkiej w XX wieku, podkreślającego wybrane okresy z naciskiem na ich wspólne i różne cechy, a także odmienne spojrzenia z perspektywy różnych stron granicy. Autorzy odwołali się do doświadczeń zawodowych i metodycznych krajów biorących udział w projekcie oraz do ich odmiennej tożsamości narodowej.

Poszczególne materiały, obrazujące przebieg wydarzeń czy zjawiska historyczne, były od początku przygotowywane w odniesieniu do trzech głównych tematów. Zostały one tak dobrane, by nie odzwierciedlać tylko politycznej, często bezosobowej „wielkiej historii”, ale w celu przedstawienia indywidualnej perspektywy człowieka w dramatycznym okresie lub sytuacji historycznej. Już w początkowym etapie projektu w wyniku wzajemnych kosultacji  zostały sformułowane trzy główne tematy: Obcy we własnym kraju? / Człowiek wobec wojny i wojna wobec człowieka. / Jaka jest cena mojej wolności? Pierwszy obejmuje dzieje mniejszości narodowych i ich status w poszczególnych krajach oraz porusza temat migracji, drugi zawiera materiały dotyczące sytuacji poszczególnych państw w trakcie wojny, losu ludności, Holocaustu, ruchu oporu czy powstań przeciwko siłom okupacyjnym, trzeci odzwierciedla ludzkie życie w totalitarnym państwie komunistycznym, starcia między reżimem, a opozycją, działanie propagandy i walkę o wolną przyszłość.

Czterdzieści opracowanych materiałów zostało przetłumaczonych na języki czeski, polski słowacki i węgierski. Wszystkie są dostępne na edukacyjnej płycie DVD, która obecnie jest rozpowszechniana w pańtwach V4, a także na stronie internetowej dostępnej w  czterech językach. Unikalny narodowy charakter portalu internetowego Moderní dějiny.cz ma własną strukturę i domenę, wersje językowe są dostępne pod osobnym adresem www.modern-history.eu. Wszystkie oferują materiały edukacyjne dla nauczycieli i uczniów z czterech państw Grupy Wyszehradzkiej.

Płyta będzie promowana na spotkaniu z nauczycielami historii w przyszłym roku szkolnym

Wierzymy, że projekt wzmocni porozumienie wśród młodych ludzi wyszehradzkich państw poprzez poznanie ważnych momentów w XX wieku nie tylko na podstawie własnych doświadczeń historycznych, ale również z perspektywy bliskich sąsiadów. Jednocześnie mamy nadzieję na lepsze poznanie wzjemnych relacji pomiędzy krajami Europy Środkowej – bliskimi sąsiadami. Tematyka ta zasługuje na odpowiednie miejsce w edukacji historycznej młodego pokolenia naszych państw.